René Descartes in Egmond 1643-1649

In de negentiende eeuw bogen historici van naam zich over de vraag waarom de grote Franse filosoof René Descartes de langste tijd in zijn leven aaneengesloten in Egmond woonde? Egmond met zijn verleden, waar ooit het grootste slot van Nederland van de familie Van Egmond stond en de abdij in Egmond-Binnen die in 700 door de Ierse monnik Adelbert was gesticht. Toen René Descartes zich in 1643 in Egmond vestigde, waren de abdij en het Slot op den Hoef beide in opdracht van Willem van Oranje verwoest door de aanvoerder van de Geuzen Diederick van Sonoy. Toch vestigde Descartes zich in dit gehavende Egmond. Eerst op het landgoed Tijdverdrijf in Egmond aan den Hoef en een jaar later op Zorgwijk in Egmond-Binnen. Hij zou er tot aan zijn vertrek naar Zweden waar hij stierf, blijven wonen. Zijn verblijf in Egmond raakte echter in de vergetelheid en tot op de dag van vandaag wordt in geen van de biografieën over het leven van deze Franse filosoof in Egmond, een verklaring gegeven. 0Tot een jaar geleden. Toen ontdekte Peter van den Berg de boedelbeschrijving van Helena Jans van der Stroom in het Archief in Alkmaar, die was opgemaakt in 1683. Een bijzondere vondst, want alle Descartes-kenners vroegen zich af wat er met de moeder van zijn dochter was gebeurd? Na het overlijden van hun dochtertje Francine, had men op basis van zijn correspondentie wel een beeld van de verblijfplaats van René Descartes, maar van zijn vriendin ontbrak vanaf dat moment ieder spoor. Van den Berg ontdekte dat Helena Jans van der Stroom zich na haar huwelijk met de schout van Egmond in Egmond vestigde en na haar overlijden in 1680 in de Slotkapel in Egmond aan den Hoef werd begraven. Dit intrigeerde hem en hij startte een onderzoek naar de tijd dat Descartes in Egmond woonde. Tot zijn verbazing was de uitkomst dat de Egmonden anders waren, dan waar de historici van de negentiende eeuw de dorpen voor hadden gehouden. Egmond was een plaats, waar de happy few van de zeventiende eeuw landhuizen bezat.